MCB là gì ? Dựa vào thông số nào để lựa chọn cho ứng dụng ?

MCB là thiết bị hết sức quen thuộc trong đời sống, thường được sử dụng trong các công trình điện, thay cho các loại cầu chì cũ. Chúng được sử dụng để điều khiển và bảo vệ mạch điện và các thiết bị khác không bị quá tải, ngắn mạch. Vậy MCB là gì? Nguyên lý hoạt động, phân loại ra sao? chúng ta cùng tìm hiểu kỹ hơn trong bài viết này.

MCB là gì?

MCB (Miniature Circuit Breaker) là cầu dao tự động dạng tép (còn được gọi là CB Tép hoặc Át Tép hoặc Át Cài …). Cấu tạo của MCB bao gồm các bộ phận: Tiếp điểm động, tiếp điểm tĩnh, buồng dập hồ quang, cơ cấu truyền động cắt MCB, móc bảo vệ.

MCB có vỏ bọc thường được sản xuất bằng nhựa có khả năng cách điện và cách nhiệt, chịu được va đập tốt. Chức năng chính của MCB là bảo vệ mạch điện khỏi quá tải và ngắn mạch.

Lợi ích khi sử dụng MCB

Cũng như nhiều thiết bị có chức năng đóng cắt khác, MCB được sử dụng rất phổ biến trong đời sống và sản xuất, các công trình công nghiệp lẫn công trình dân dụng. Nhất là ở các hộ gia đình, khách sạn, nhà hàng và các căn hộ chung cư…Những lợi ích của MCB có thể kể ra gồm:

• Bảo vệ chống quá dòng, hạn chế hỏa hoạn: Khi có sự chạm mạch giữa 2 dây pha, MCB sẽ lập tức ngắt dòng điện, tránh gây hiện tượng chập cháy có thể gây ra hỏa hoạn.
• Tiếp điểm chống rỉ sét: MCB có các tiếp điểm được sản xuất từ đồng chống rỉ sét, ít bị oxy hóa, độ bền cao và tiện lợi cho việc bảo trì bảo dưỡng.
• Bảo vệ thiết bị đầu cuối an toàn: Cầu dao MCB có điểm tiếp xúc đầu vào, ra phù hợp cho mọi thiết kế mạch điện.
• Bảo vệ quá tải lặp lại khi trong khu vực hoặc nhà ở có hiện tượng tăng tải đột biến thì MCB lập tức ngắt để cách ly hệ thống điện không bị nóng dây truyền dẫn vượt ngưỡng gây cháy.

Nguyên lý hoạt động của MCB

Khi dòng điện quá mức liên tục chạy qua MCB, dải lưỡng kim bị đốt nóng đến mức uốn cong và làm lệch hướng. Sự lệch hướng của hai dải kim loại này sẽ giải phóng một chốt cơ học được gắn với cơ chế hoạt động. Chốt cơ học này sẽ mở các tiếp điểm và MCB bị ngắt, do đó ngăn dòng điện chạy trong mạch. Để dòng điện chạy lại bình thường, MCB phải được bật theo cách thủ công. Cơ chế này giúp bảo vệ hệ thống điện khỏi các lỗi phát sinh do quá dòng hoặc quá tải.

Phân loại MCB

Có hai cách phân loại MCB chính là theo số pha và theo đường cong đặc tính tải, cụ thể như sau:

• Phân loại theo số pha

MCB 1P (MCB 1 cực)

MCB 1P hay MCB tép 1P là thiết bị bảo vệ 1 dây pha trong mạch điện, được sử dụng trong lưới điện 1 pha, bảo vệ pha nóng (hay L) trong các tủ điện bảo vệ line cho chiếu sáng hoặc ổ cắm…

MCB 2P (MCB 2 cực)

MCB 2p hay MCB 2 pha (1 pha – 2 cực) là loại thiết bị đóng cắt bảo vệ 2 dây ( pha – trung tính) trong mạch điện, thường được lắp đặt trong điện lưới 1 pha, bảo vệ dây pha (nóng hay L) và dây trung tính (lạnh hay N).

MCB 3P (MCB 3 Cực)

MCB 3P hay MCB 3 pha là loại thiết bị bảo vệ 3 dây pha trong mạch điện, được sử dụng trong lưới điện 3 pha để bảo vệ 3 dây pha (L1, L2, L3).

MCB 4P (MCB 4 Cực)

MCB 4P hay MCB 3 pha – 4 cực là loại thiết bị đóng cắt bảo vệ 4 dây (3 dây pha – trung tính). Loại MCB này được sử dụng trong lưới điện 3 pha, bảo vệ 3 dây pha (L1, L2, L3) và dây trung tính (lạnh hay N).

• Phân loại theo đường cong đặc tính của tải

MCB loại B (Đường cong đặc tính B)

MCB loại B sẽ cho tác động ngay lập tức với tốc độ lên đến 3-5 lần dòng điện định mức của nó. Loại B thường được sử dụng cho tải điện trở hoặc điện cảm nhỏ trong chuyển mạch đột biến rất nhỏ, thường trong phạm vi gia đình, quy mô sản xuất nhỏ lẻ,…

MCB loại C (Đường Cong đặc tính C)

MCB loại C sẽ cho tác động ngay lập tức với tốc độ lên đến 5-10 lần dòng điện định mức của nó. Chúng thường được dùng cho các tải cảm ứng nhỏ, mức chuyển mạch đột biến cao như động cơ nhỏ và các bóng đèn huỳnh quang.

MCB loại D (Đường cong đặc tính D)

MCB loại D sẽ cho tác động với tốc độ lên đến 10-25 lần dòng điện định mức. Loại này thường được sử dụng cho các tải cảm ứng cao, có điện xâm nhập cao thường xuyên trong môi trường công nghiệp như: motor công suất lớn, máy biến áp, máy hàn, trạm tích điện UPS,…

MCB loại MA (Đường cong đặc tính loại MA)

MCB loại MA sẽ cho tác động ngay lập tức với tốc độ lên đến 12 lần dòng điện định mức của nó, mục đích là bảo vệ động cơ có dòng khởi động cao.

MCB loại K (Đường cong đặc tính K)

MCB loại K sẽ cho tác động ngay lập tức với tốc độ lên đến 8-12 lần dòng điện định mức. Thường dùng bảo vệ động cơ có dòng khởi động cao và các tải cảm ứng.

MCB loại Z (Đường cong đặc tính Z)

MCB loại Z sẽ cho tác động ngay lập tức với tốc độ lên đến 2-3 lần dòng điện định mức. Chúng rất nhạy cảm với ngắn mạch nên thường được dùng để bảo vệ thiết bị bán dẫn.

Lưu ý khi chọn MCB

Khi lựa chọn MCB, chúng ta cần chú ý một số thông số như sau:

- Dòng điện định mức (A): Giá trị này của MCB phải thấp hơn khả năng mang dòng của hệ thống điện và cao hơn hoặc bằng dòng tải tối đa trong hệ thống. Thông thường thì chúng ta sẽ chọn dòng định mức của MCB bằng khoảng 125% dòng tải là phù hợp.

- Dòng cắt ngắn mạch (kA) : Giá trị này của MCB không được thấp hơn dòng ngắn mạch tiềm năng. Trong dân dụng, MCB có giá trị tầm 4.5kA - 6kA là đủ, còn trong công nghiệp thì từ 6kA - 15kA trở lên.

- Số cực bảo vệ đối với lưới điện 1 pha hay lưới điện 3 pha: Loại 1 cực, 2 cực, 3 cực, 4 cực.

- Đường cong đặc tính của MCB, đối với các ứng dụng khác nhau chúng ta lựa chọn các đường cong khác nhau.

- Điện áp hoạt động của ứng dụng đang cần MCB bảo vệ điện áp 220VAC, 380VAC hoặc lưới điện một chiều DC 250VDC hay 500VDC.

Hi vọng một số chia sẻ của chúng tôi có thể giúp ích được cho Quý vị trong việc tìm hiểm về thiết bị đóng cắt MCB và cách lựa chọn sản phẩm cho phù hợp với yêu cầu mình đang cần sử dụng.

bài viết được tham khảo theo link: https://www.se.com/my/en/faqs/FAQ000265589

Quý khách hàng có thể tham khảo và mua hàng trên web site A&E theo link sau:

https://aecom.vn/mcb-tep-schneider