Tìm hiểu về MCCB và lời khuyên để lựa chọn phù hợp

MCCB là một thiết bị điện phổ biến và có công dụng chính là ngắt các dòng điện. Vậy bạn đã hiểu rõ về MCCB chưa? Nếu chưa hãy cùng tìm hiểu chi tiết về MCCB qua bài viết dưới đây.

MCCB là gì?

MCCB là viết tắt của cụm từ tiếng Anh “Moulded Case Circuit Breaker”, thường được gọi là át khối, aptomat khối, cầu dao tự động dạng khối,... Thiết bị điện này là một cầu dao tự động dạng khối và có công dụng chính là đóng ngắt các dòng điện bao gồm 1 pha, 2 pha cho đến 3 pha khi xảy ra sự cố điện như quá tải, ngắn mạch hay mạch điện bị sụt áp.

Nguyên lý hoạt động của MCCB

Về cơ bản, MCCB có nguyên lý hoạt động gần như tương tự với các loại máy cắt từ tính nhiệt. Bởi MCCB sẽ thực hiện việc bảo vệ quá tải bằng các hoạt động theo cơ chế nhiệt.

Thông thường các loại MCCB sẽ được cấu tạo từ 2 cho đến 3 tiếp điểm bao gồm chính, phụ và hồ quang. Khi ở trạng thái bình thường, MCCB sẽ đóng tiếp điểm, nhờ móc 2 khớp và móc 3 khớp cùng chạm tiếp điểm. Đồng thời, tiếp điểm sẽ cho phép dòng điện đi qua MCCB.

Nếu như phát hiện có dòng điện chạy qua vượt quá giá trị ngắt đã điều chỉnh, do xảy ra sự cố quá tải, ngắn mạch hay mạch điện bị sụt áp thì đầu tiên, vị trí tiếp điểm hồ quang sẽ đóng trước, sau đó sẽ đến tiếp điểm phụ và cuối cùng là tiếp điểm chính. Trong trường hợp cắt mạch điện thì ngược lại, các tiếp điểm chính sẽ mở trước, sau đó đến các tiếp điểm phụ và tiếp điểm hồ quang sẽ mở theo.

Ngoài ra, MCCB còn có một công tắc ngắt kết nối và công tắc này được sử dụng để ngắt bộ ngắt bằng tay. Như vậy, những lúc cần phải bảo trì hoặc nâng cấp thiết bị, chúng ta hoàn toàn có thể chủ động ngắt kết nối thiết bị này một cách dễ dàng và an toàn.

Thông số kỹ thuật cơ bản của MCCB:

  • Dòng định mức In (A): Đây là thông số cơ bản nhất của MCCB khi chúng ta lựa chọn sản phẩm vì nó quyết định ngưỡng dòng an toàn mà cầu dao sẽ ngắt khi có sự cố xảy ra để bảo vệ hệ thống điện.
  • Dòng cắt ngắn mạch Icu (kA): Đây là thông số thể hiện MCCB có bị đánh thủng lớp vỏ bảo vệ khi có 1 xung dòng điện vượt ngưỡng cho phép và độ bền của MCCB có đảm bảo để sử dụng trong môi trường đó không, lúc đó MCCB ngắt một cách an toàn mà không làm hỏng các bộ phận bên trong.
  • Đường đặc tính bảo vệ của MCCB: MCCB được thiết kế đường đặc tính bảo vệ tùy chọn theo loại bảo vệ của tải như bảo vệ từ, từ nhiệt, điện tử…với chức năng bảo vệ như quá tải, ngắn mạch hoặc quá tải lặp lại.
  • Điện áp hoạt động Ue, điện áp cách điện Ui, điện áp thử nghiệm xung Uimp: Đây cũng là những thông số chúng ta cần chú ý khi lựa chọn MCCB
  • Cấu trúc, cấu tạo vật liệu của MCCB: Hiện nay tất cả sản phẩm đều chú ý về bảo vệ môi trường, nên sản phẩm cũng chú ý có phù hợp tiêu chuẩn môi trường, và tích năng lượng xanh. Vỏ sản phẩm cũng thể hiện độ bền của sản phẩm, thời gian sử dụng.
  • Phụ kiện đi kèm của MCCB: Ngoài các thông số cơ bản trên, chúng ta cũng cần chú ý các phụ kiện gắn kèm với MCCB cho ứng dụng của chúng ta cần như shuntrip, tay vặn, bảo vệ thấp áp vv…

Chúng ta lựa chọn MCCB như thế nào?

Hiện nay có rất nhiều cách để lựa chọn MCCB phù hợp. Tuy nhiên, dù có lựa chọn MCCB bằng cách nào đi chăng nữa thì vẫn cần phải thỏa mãn điều kiện này: 

  • Ib < In < Iz
  • Iscb > Isc 
  • Trong đó:
  • Ib chính là dòng điện tải lớn nhất.
  • In chính là dòng điện định mức của MCCB.
  • Iz chính là dòng điện cho phép lớn nhất của dây dẫn điện (được quy định bởi nhà sản xuất).
  • Iscb chính là dòng điện lớn nhất mà MCCB có thể cắt.
  • Isc chính là dòng điện ngắn mạch.
  • Do đó, nếu dựa vào những điều kiện và các thông số như trên để lựa chọn MCCB phù hợp nhất cho hệ thống điện công nghiệp. Như vậy sẽ đảm bảo an toàn và bảo vệ các thiết bị điện trước các sự cố không mong muốn như quá tải, ngắn mạch hay sụt áp của mạch điện.

    Ứng dụng của MCCB trong thực tế

    Hiện nay, MCCB có vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống chúng ta. Nếu như aptomat tép MCB có dòng điện định mức thấp và được ứng dụng ở các công trình dân dụng như nhà ở, căn hộ, văn phòng,... Thì MCCB lại có dòng điện định mức cao lên đến 1600A và được ứng dụng rộng rãi hơn nhiều, nhất là ở các công trình công nghiệp như hệ thống điều khiển, hệ thống phân phối điện tòa nhà hay hệ thống điện lưới quốc gia.

Phân loại MCCB

 Các thiết bị điện MCCB sẽ là sự lựa chọn hoàn hảo nhất trong việc đảm bảo an toàn, kiểm soát hệ thống điện, phòng chống chập hay cháy và các sự cố về điện khác. Đồng thời, MCCB còn đạt tiêu chuẩn kiểm định chất lượng bởi các tổ chức quốc tế như tiêu chuẩn IEC-898, IEC60947-2 đạt chứng chỉ quản lý chất lượng ISO 9001 và môi trường ISO 14000.

Một số loại MCCB của Schneider phổ biến nhất hiện nay có thể kể đến như:

  • MCCB – EasyPact EZS100, EZC250, EZC400/630: Đây là dòng MCCB được bảo vệ bằng chip từ nhiệt TMD, Trip unit loại fix (không chỉnh định). Loại MCCB này được lắp đặt theo kiểu cố  định.
  • MCCB – EasyPact CVS: Đây là dòng cầu dao tự động dạng khối MCCB Easypact CVS100-630 phù hợp với tiêu chuẩn IEC947-2. Trip unit có thể chỉnh định dòng từ 0.7 đến 1In (0.8 đến 1In đối với CVS100BS) trip bảo vệ bằng từ nhiệt (TMD). Có dòng định mức dao động từ 16A đến 600A và Ics = 100% Icu. Đồng thời, còn có thể dùng chung một số phụ kiện với Compact NSX.
  • MCCB – ComPacT NSX: Đây là dòng cầu dao tự động cao cấp dùng cho các ứng dụng đòi hỏi các tiêu chuẩn cao như hầm mỏ, hàng hải vvv… Đa dạng trip Unit như MA, TMD, Micrologic 1,2,4,5,6,7 với dòng định mức từ 16-630A phù hợp theo tiêu chuẩn IEC947-2. Đặc biệt dòng MCCB này có thể kết nối cấu trúc IoT-enabled EcoStruxureTM Power.
  • MCCB New ComPacT NS: Đây là dòng MCCB mới ra thị trường năm 2023 thay cho dòng MCCB NS cũ. Seri mới này có dòng định mức từ 630b – 3200A với dòng cắt ngắn mạch lên đến 200kA. Sản phẩm cũng tuân theo tiêu chuẩn IEC 60947-2 kết nối cấu trúc IoT-enabled EcoStruxureTM Power.

Một số loại MCCB của ABB phổ biến nhất hiện nay có thể kể đến như:

  • MCCB Formula: Đây là dòng Cầu dao tự động dạng không chỉnh được dòng định mức có ngưỡng từ 15A-630A với trip bảo vệ từ nhiệt TMF cho frame size A1, A2 ngoài ra có trip điện tử ELT LI cho dòng A3.           
  • MCCB Tmax XT: Đây là dòng Cầu dao tự động chỉnh được ngưỡng dòng định mức ở khoảng 0.7-1In với trip từ nhiệt và 0.4-1In với trip điện tử. Dòng định mức từ 16A- 1600A. Tất cả sản phẩm phù hợp tiêu chuẩn IEC947-2.