Relay bảo vệ quá dòng là gì?

Relay (rơ le) bảo vệ quá dòng là một loại rơ le được sử dụng để bảo vệ hệ thống điện khỏi những tình huống quá tải dòng điện. Chúng được sử dụng để giám sát dòng điện và ngăn chặn bất kỳ thiết bị nào trong hệ thống điện hoạt động vượt quá ngưỡng dòng điện được thiết lập. Rơ le bảo vệ quá dòng có thể được sử dụng để bảo vệ đường dây truyền tải, máy biến thế, máy phát điện hoặc động cơ.

Nguyên lý hoạt động của Relay bảo vệ quá dòng

Khi dòng điện vượt qua giá trị định mức được cài đặt trước trong rơ le. Lúc này Relay phát hiện mức dòng điện bất thường. Chúng lập tức kích hoạt đóng mở các tiếp điểm trong relay thông qua đòn bẩy và làm thay đổi trạng thái để ngắt kết nối phần bị lỗi.

Rơ le bảo vệ quá dòng hoạt động như một đòn bẩy trung gian, cho phép dòng điện nhỏ đi qua để mở hoặc đóng một dòng điện lớn hơn mà không cần kết nối dòng điện như một công tắc trực tiếp.

Và Rơ le phát hiện ra lỗi quá dòng nhờ các phương pháp khác nhau như:

  • Phát hiện điện từ: Cuộn dây tạo ra một từ trường tỷ lệ với dòng điện, khi dòng điện vượt quá giá trị cho phép, lực từ tạo ra sẽ kích hoạt như 1 đòn bẩy tác động lên tiếp điểm để thay đổi trạng thái.
  • Nguyên lý cảm ứng: Rờ le hoạt động theo nguyên lý cảm ứng điện từ, đĩa từ quay tạo ra chuyển động dựa trên dòng cho phép.
  • Phát hiện Nhiệt: Cũng giống như rơ le bảo vệ quá tải, phương pháp này cũng sử dụng nhiệt đo dòng điện vượt định mức cho phép thì rơ le tác động ngắt.

Cấu tạo relay bảo vệ quá dòng

Có nhiều loại Relay với cấu trúc khác nhau, từ loại 2 chân cho đến loại hàng chục chân. Tuy nhiên, để sử dụng hiệu quả thì ít nhất cần 4 chân, với 2 chân cấp điện và 2 chân dẫn điện ra các thành phần khác. Ngoài ra, Relay cũng có nhiều chức năng và ứng dụng rộng rãi trong thực tế.

Rơ le đều có hai phần chính, đó là nam châm và mạch tiếp điểm.

  • Nam châm tạo ra lực hút giúp đảo trạng thái của rơ le từ NO (mở) sang NC (đóng) và ngược lại. Các ký hiệu NO và NC trong relay để bảo vệ dòng điện được gọi là Nature open và Nature close.
  • Mạch tiếp điểm của rơ le có nhiệm vụ cho phép dòng điện truyền qua khi được nam châm tác dụng lên và chúng được cách ly với cuộn hút.

Cấu tạo đơn giản đó đã giúp rơ le hoạt động tốt, không bị ảnh hưởng bởi các sự cố khác, dễ dàng thay thế và lắp đặt. Mặc dù rơ le có kích thước nhỏ nhưng chúng có thể chuyển hướng một dòng điện cực lớn và rất an toàn.

Chức năng của Relay quá dòng

Relay bảo vệ quá và thấp dòng, cô lập dòng điện bất thường khỏi hệ thống để bảo vệ nên chúng có các chức năng như:

  • Phát hiện lỗi: Như ngắn mạch hoặc lỗi do thiết bị.
  • Bảo vệ hệ thống: Ngắt kết nối phần mạch ngay tức thì ra khỏi hệ thống điện.
  • Kết hợp bảo vệ: Kết hợp với các loại bảo vệ khác để có thể cắt chọn lọc, giảm thiểu sự gián đoạn.
  • Giám sát tải: Theo dõi dòng điện, phát hiện tiềm ẩn nguy cơ ngắn mạch trước khi chúng gây ra tổn thất hư hỏng.

Ưu và Nhược điểm của Relay bảo vệ quá dòng

 Ưu điểm:

  • Hiệu quả về chi phí
  • Thiết kế đơn giản
  • Ứng dụng rộng rãi đa năng
  • Độ tin cậy cao
  • Cài đặt tùy chỉnh các thông số dễ dàng (một số sản phẩm ABB còn thay được sản xuất dạng modul có thể thay thế)

Nhược điểm:

  • Giới hạn lựa chọn một số chức năng cài đặt
  • Nguy cơ tiềm ẩn do một số relay có sử dụng độ trễ thời gian tác động có thể ảnh hưởng đến mức độ bảo vệ trong hệ thống.
  • Độ nhạy trong cài đặt không chính xác có thể dẫn đến bảo vệ không chính xác.
  • Nhu cầu bảo trì đối với một số dòng relay có độ nhạy và cấp chính xác cao cần hiệu chuẩn thường xuyên để có hiệu suất tối ưu.

Ứng dụng của Rơ Le Quá Dòng

  • Bảo vệ máy biến áp
  • Bảo vệ Motor
  • Bảo vệ Feeder
  • Bảo vệ các máy móc công nghiệp vv...
  • Hình ảnh minh họa mốt số dòng relay bảo vệ quá dòng của Schneider Electric.

Hi vọng bài viết trên giúp bạn hiểu thêm về một số loại rơ le bảo vệ, trong đó có rơ le bảo vệ quá dòng. Công ty A&E tự hào là nhà phân phối Schneider Electric và ABB, có đầy đủ sản phẩm dãy rờ le bảo vệ quá dòng tự trung đến hạ thế. Các bạn quan tâm hãy liên hệ cùng chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.

Bài viết được tham khảo từ link: https://eshop.se.com/in/blog/post/understanding-overcurrent-relays.html#:~:text=The%20working%20principle%20of%20an,mechanism%2C%20isolating%20the%20faulty%20section